สังคมผู้สูงอายุ: ความท้าทายที่ประเทศไทยกำลังเผชิญ
โครงการการเตรียมความพร้อมของชุมชนกึ่งเมืองเพื่อรองรับสังคมสูงวัย: กรณีศึกษาชุมชนตำบลบุ่งหวาย อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี
อย่างที่ทราบกันดีว่าประเทศไทยกำลังก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ แต่ใช่ว่าผู้สูงอายุของไทยเมื่ออายุมากขึ้นจะไม่สามารถทำงานได้ ในความเป็นจริงผู้สูงอายุหลายคนยังมีศัยกภาพเพียงพอที่จะทำงานต่อไปแม้จะเลยวัยเกษียณอายุแล้วก็ตาม โดยเฉพาะอย่างยิ่งอุตสาหกรรมยานยนต์ที่ยังต้องการความเชี่ยวชาญและความชำนาญของคนกลุ่มนี้อยู่ ในมุมของผู้ประกอบการมองกว่าคนกลุ่มนี้พร้อมที่จะทำงานต่อเนื่องเพราะรู้และเข้าใจในวัฒนธรรมและระบบขององค์กรเป็นอย่างดี
โครงสร้างประชากรที่เปลี่ยนไปนี้ย่อมส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ เนื่องด้วยแบบแผนของสังคมไทยที่ครอบครัวนั้นมีส่วนสำคัญในการดูแลผู้สูงอายุ แต่ผลจากการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจและสังคม ทำให้แบบแผนการอยู่อาศัยร่วมกันในครอบครัวของผู้สูงอายุเปลี่ยนแปลงไป โดยในงานวิจัยเรื่อง “
การส่งเสริมและสนับสนุนการจัดตั้งระบบสวัสดิการสำหรับผู้สูงอายุในด้านการเงินและสุขภาพซึ่งเป็นสิ่งสำคัญในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุโดยไม่ต้องพึ่งพาการทำงานเพียงอย่างเดียวเพิ่มมากขึ้น
อธิวัฒน์ อุต้น 'ในฐานะผู้เช่า ชีวิตสามัญต้องหมั่นหาเงิน'
การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างครอบครัว เช่น มีครอบครัวเดี่ยวมากขึ้น ผู้สูงอายุอยู่ตามลำพังมากขึ้น เกิดความต้องการบริการดูแลผู้สูงอายุที่เพิ่มขึ้น ทั้งในรูปแบบสถานดูแลและการดูแลที่บ้าน ทั้งนี้อาจเกิดปัญหาด้านสังคม เช่น ความเหงา ภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุ
แนวโน้ม ดัชนีการสูงอายุ อัตราส่วนพึ่งพิงวัยสูงอายุและอัตราส่วนเกื้อหนุน
ไม่เคยถามว่า “ประเทศจะให้อะไรกับเรา”
ขณะที่ประเทศสวีเดนซึ่งเป็นประเทศพัฒนาแล้วและประสบปัญหาภาวะสังคมสูงอายุเช่นกัน ซึ่งรัฐได้มีนโยบายให้สิทธิรักษาพยาบาลแก่ประชาชนอย่างเท่าเทียม และมีการขยายอายุการทำงานของผู้สูงอายุเช่นเดียวกัน สำหรับประเทศกำลังพัฒนา here ตัวอย่างเช่น ประเทศจีนยังไม่มีนโยบายในด้านแรงงานที่ชัดเจน แต่มีแผนที่จะทยอยปรับอายุการเกษียณเพิ่มขึ้น เช่นเดียวกับประเวียดนามที่มีแผนจะเลื่อนกำหนดอายุเกษียณออกไป แต่ยังไม่มีการประกาศแนวนโยบายที่แน่ชัด
"เพื่อให้ประเทศไทยเข้าสู่สังคมผู้สูงวัยอย่างมีคุณภาพ สิ่งที่สำคัญที่สุดคือเรื่องของคุณภาพชีวิตของคนทุกช่วงวัยในประเทศ เพราะการเตรียมความพร้อมทั้งเรื่องของความมั่นคงทางการเงิน และสุขภาพเป็นสิ่งสำคัญ หากทำให้คนในประเทศเห็นความสำคัญของการดูแลตัวเองในเรื่องต่าง ๆ ตั้งแต่ปัจจุบัน เราจะเป็นประเทศที่อยู่ในสังคมผู้สูงวัยอย่างมีคุณภาพในอนาคต"
การเข้าสู่สังคมสูงวัยอย่างมีคุณภาพเป็นเป้าหมายสำคัญาของประเทศไทย และเพื่อให้ไปสู่เป้าหมายนั้น การทำวิจัยจึงเข้ามามีบทบาทสำคัญในการค้นหาปัญหาที่แท้จริงของผู้สูงอายุในประเทศไทยในมิติต่างๆ ทั้งเรื่องของชีวิตความเป็นอยู่ การเชื่อมโยงกับสิ่งแวดล้อม ชุมชน สังคม รายได้ การพัฒนาศักยภาพรวมถึงเรื่องราวของโรคภัยไข้เจ็บ รวมถึงจัดการกับปัญหาเพื่อหาทางออกที่จะทำให้ผู้สูงอายุ ใช้ชีวิตอย่างมีความสุขมากขึ้น
ความต้องการบุคลากรทางการแพทย์และสาธารณสุขที่เพิ่มขึ้น พร้อมทั้งภาระค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพที่เพิ่มขึ้น ทั้งต่อภาครัฐและครัวเรือน ความชุกของการเพิ่มขึ้นของโรคเรื้อรังในผู้สูงอายุ เช่น โรคความดันโลหิตสูง เบาหวาน โรคหัวใจ และความจำเป็นในการพัฒนาระบบการดูแลระยะยาวสำหรับผู้สูงอายุ
โครงสร้างประชากรของไทยมีแนวโน้มเปลี่ยนแปลงเข้าสู่สังคมสูงอายุอย่างต่อเนื่อง โดยประชากรวัยผู้สูงอายุมีสัดส่วนเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง ขณะที่สัดส่วนประชากรวัยเด็กและวัยทำงานปรับตัวลดลง ด้วยเหตุนี้ รัฐบาลไทยจึงได้ออกนโยบายเพื่อรองรับการเข้าสู่สังคมสูงอายุในด้านต่างๆ อาทิ การจัดให้มีระบบบำนาญสำหรับแรงงานทั้งในระบบและนอกระบบ การจัดให้มีบริการดูแลสุขภาพที่บ้าน รวมทั้งการบริการการรักษาพยาบาล และการให้เบี้ยยังชีพแก่ผู้สูงอายุ เพื่อให้ผู้สูงอายุสามารถดำรงชีพในช่วงบั้นปลายของชีวิตได้อย่างมีคุณภาพ